ΚΟΛΠΙΤΙΔΕΣ – ΤΡΑΧΗΛΙΤΙΔΕΣ
Οι γυναίκες εξαιτίας της ανατομικής κατασκευής του γεννητικού τους συστήματος είναι ευαίσθητες στις κολπίτιδες. Οι περισσότερες μολύνσεις συμβαίνουν στον κόλπο, από όπου υπάρχει κίνδυνος να προχωρήσουν βαθύτερα προς τη μήτρα, τις σάλπιγγες και τις ωοθήκες και να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές. Η μειωμένη άμυνα του οργανισμού, ορισμένα φάρμακα, αλλά και έντονες συναισθηματικές εξάρσεις (στρες) ευνοούν την ανάπτυξη μικροβίων.
Η κολπίτιδα είναι αποτέλεσμα μόλυνσης με παθογόνους μικροοργανισμούς όπως είναι τα βακτήρια και οι μύκητες, που είτε προέρχονται από το παχύ έντερο είτε αναπτύσσονται εξαιτίας κάποιων διαταραχών. Διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:
· Τριχομοναδική κολπίτιδα, που συνήθως παρουσιάζεται στην αναπαραγωγική ηλικία και οφείλεται στην τριχομονάδα, ένα αναερόβιο πρωτόζωο. Τα συμπτώματα που παρουσιάζει είναι λεπτόρρευστη δύσοσμη έκκριση, κιτρινοπράσινου χρώματος, συχνά αφρώδης που συνοδεύεται από ερυθρότητα στα μικρά χείλη και τον πρόδρομο του κόλπου. Εμφανίζεται κνησμός και διαβρώσεις των μικρών και μεγάλων χειλέων του αιδοίου.
· Μυκητιασική κολπίτιδα, που οφείλεται στην Candida albicans, ένα μύκητα που βρίσκεται στη φυσιολογική εντερική χλωρίδα του ανθρώπου. Φυσιολογικά η ποσότητα της είναι μικρή και ελέγχεται από το ανοσοποιητικό σύστημα και από τη μικροχλωρίδα που υπάρχει στον πεπτικό σωλήνα. Πολλές φορές όμως οι μύκητες μεταφέρονται από το παχύ έντερο στον κόλπο προκαλώντας κολπίτιδες, με κύριο σύμπτωμα τον κνησμό. Τα κολπικά υγρά έχουν έντονο πολύ συχνά λευκό χρώμα και παρουσιάζεται ερυθρότητα των έξω γεννητικών οργάνων. Εμφανίζεται σε εγκυμονούσες, σε γυναίκες που πάσχουν από διαβήτη, που λαμβάνουν αντιβιοτικά ευρέος φάσματος, κορτιζόνη ή ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.
· Βακτηριδιακή κολπίτιδα, είναι ένας μαζικός αποικισμός του κόλπου από διάφορα μικρόβια με συχνότερο την Gardnerella vaginalis, ένα αναερόβιο βακτήριο. Ορισμένες γυναίκες δεν έχουν συμπτώματα και άλλες έχουν μειωμένες, γκριζόλευκες, κολπικές εκκρίσεις με δυσάρεστη οσμή ψαριού. Είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα και συχνά συνυπάρχει με τριχομοναδική ή μυκητιασική κολπίτιδα.
- Κολπίτιδα από χλαμύδια, που οφείλεται σε μια ομάδα Gram αρνητικών βακτηρίων, τα Chlamydia Τrachomatis. Στις περισσότερες γυναίκες δεν παρουσιάζουν συμπτώματα, ενώ σε άλλες εμφανίζουν υδαρή έκκριση από τον κόλπο και πόνο χαμηλά στην κοιλιά ιδιαίτερα κατά τη συνουσία. Προσβάλει τον τράχηλο της μήτρας, τις σάλπιγγες και το ουροποιητικό σύστημα, προκαλώντας δυσουρία. Πρόκειται για σεξουαλικά μεταδιδόμενη νόσο και προσβάλλει κυρίως νέες γυναίκες, που εναλλάσσουν ερωτικούς συντρόφους. Εάν η μόλυνση δεν αντιμετωπιστεί θεραπευτικά, ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρή φλεγμονώδη νόσο της πυέλου και προβλήματα στις σάλπιγγες, με κίνδυνο στειρότητας ή έκτοπης κύησης.
Η διάγνωση πραγματοποιείται μετά από γυναικολογική εξέταση και καλλιέργεια κολπικών υγρών. Οι μυκητιασικές κολπίτιδες θεραπεύονται με τοπική φαρμακευτική αγωγή, όπως κολπικές κρέμες και κολπικά υπόθετα), ή με σκευάσματα από το στόμα. Για την βακτηριδιακή κολπίτιδα συνιστάται τόσο αντιβιοτική όσο και τοπική θεραπεία. Η τριχομοναδική κολπίτιδα και τα χλαμύδια θεραπεύονται με αντιβιοτικά σκευάσματα. Η θεραπεία πρέπει να ακολουθείται και από τους δύο συντρόφους, αφού τα μικρόβια είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενα.
Ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη της κολπίτιδας είναι η σωστή υγιεινή, η χρήση άνετων ρούχων από φυσικές ίνες, η αποφυγή χρήσης ισχυρών αντισηπτικών στην ευαίσθητη περιοχή που δεν διατηρούν τη φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου, το πλύσιμο των εσωρούχων με ζεστό νερό και η χρήση προφυλακτικού. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες πρέπει να αποφεύγεται η επαφή με την άμμο και η πολύωρη παραμονή με βρεγμένο μαγιό καθώς το υγρό και θερμό περιβάλλον είναι ιδανικό για την ανάπτυξη μικροβίων. Όσον αφορά στη διατροφή, η κατανάλωση γιαουρτιού ευνοεί τη φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου, τα λαχανικά και γενικά οι τροφές πλούσιες σε βιταμίνες ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού.
Οι κολπίτιδες είναι πιο συχνές στην εγκυμοσύνη, αφού οι αυξημένες ορμόνες στο σώμα της γυναίκας αλλάζουν τις συνθήκες του κόλπου με αποτέλεσμα την ανάπτυξη μικροβίων. Οι μυκητιάσεις δεν παρουσιάζουν κίνδυνο για την εγκυμοσύνη, ενώ η βακτηριδιακή κολπίτιδα μπορεί να προκαλέσει πρόωρο τοκετό ή πρόωρη ρήξη του θυλακίου και γι’ αυτό πρέπει να θεραπεύεται.