Τις πρώτες 13 εβδομάδες της κύησης συνήθως ελλοχεύει  ο κίνδυνος αποβολής ή παλινδρόμησης. Οι περισσότερες από τις αποβολές είναι «τυχαίες» χωρίς το φόβο επανάληψης τους,  αντίθετα υπάρχει μεγάλη πιθανότητα για μια επιτυχή επόμενη εγκυμοσύνη. Τα κυριότερα αίτια που μπορούν να οδηγήσουν σε μία αποβολή είναι τα παρακάτω.

Σχετικά με το έμβρυο

Οφείλονται σε ανωμαλίες της ανάπτυξης του γονιμοποιημένου ωαρίου, του εμβρύου και του πλακούντα.

Σχετικά με τη μητέρα

• Η ηλικία
• Συστηματικά νοσήματα όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση και αυτοάνοσα νοσήματα

• Λοιμώξεις
• Ενδοκρινολογικές παθήσεις, όπως ο υποθυρεοειδισμός, ο σακχαρώδης διαβήτης και η ανεπάρκεια έκκρισης προγεστερόνης από το ωχρό σωμάτιο.
• Τρόπος διαβίωσης και συνήθειες, όπως το κάπνισμα, η υπερβολική χρήση αλκοόλ, η λήψη φαρμάκων ή ναρκωτικών ουσιών και η κακή διατροφή.
• Παθήσεις της μήτρας, όπως συγγενείς ανωμαλίες της μήτρας, τα υποβλεννογόνια ινομυώματα, η αδενομύωση, οι ενδομητρικοί πολύποδες και οι ενδομήτριες συμφύσεις.
• Ανεπάρκεια έσω τραχηλικού στομίου, λόγω συγγενούς αιτιολογίας ή εξαιτίας βίαιας διαστολής του τραχηλικού σωλήνα από προγενέστερες επεμβάσεις στη μήτρα.

 

Τα συνήθη συμπτώματα της αποβολής είναι κοιλιακός πόνος, που μοιάζει με τον πόνο περιόδου ή είναι και ισχυρότερος και ήπια έως πολύ βαριά κολπική αιμορραγία. Η διάγνωση της αποβολής γίνεται με βάση τα συμπτώματα και το διακολπικό υπερηχογράφημα σε συνδυασμό με εξέταση αίματος, όπου μετράται η χοριακή γοναδοτροπίνη στο αίμα.

 

Με την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων και ανάλογα με την εξέλιξη διακρίνουμε τα εξής είδη αποβολών:

 

• Επαπειλούμενη αποβολή

Τα βασικά συμπτώματα είναι η εμφάνιση αιμόρροιας, μαζί με ήπιο άλγος στο υπογάστριο. Το έσω τραχηλικό στόμιο παραμένει κλειστό, ενώ η μήτρα είναι διογκωμένη και αντιστοιχεί στην ηλικία της κύησης. Συστήνεται κατάκλιση, αποφυγή κόπωσης και σεξουαλικής επαφής και αρκετές φορές χορήγηση προγεστερόνης.

• Αναπόφευκτη αποβολή

Τα συμπτώματα της επαπειλούμενης αποβολής γίνονται πιο έντονα, αρχίζουν οι συσπάσεις, η διαστολή του τραχήλου της μήτρας και η αποκόλληση του πλακούντα. Η έκτρωση πλέον είναι αναπόφευκτη, αφού οι μεταβολές του τραχήλου είναι μη αναστρέψιμες και οποιαδήποτε προσπάθεια διατήρησης της κύησης είναι ανώφελη.

• Ατελής αποβολή

Βασικό σύμπτωμα είναι η έντονη αιμορραγία εξαιτίας εμβρυϊκών στοιχείων που έχουν μείνει στην κοιλότητα της μήτρας μετά την αποβολή. Η απώλεια του αίματος μπορεί να είναι τόσο μεγάλη ώστε να οδηγήσει σε ολιγαιμικό shock. Συνίσταται η άμεση απόξεση της μήτρας.

• Τέλεια αποβολή

Χαρακτηρίζεται από έντονα συμπτώματα άλγους και αιμορραγίας με αποτέλεσμα την πλήρη έξοδο του εμβρύου και του πλακούντα.

• Παλίνδρομη αποβολή

Είναι η κατακράτηση του νεκρού εμβρύου εντός της κοιλότητας της μήτρας, χωρίς απαραίτητα να παρουσιάζεται κολπική αιμόρροια. Τα συμπτώματα της κύησης εξαφανίζονται, το μέγεθος της μήτρας δεν αντιστοιχεί στην ηλικία της κύησης και η β- χοριακή γοναδοτροπίνη παρουσιάζει πτώση. Επιβάλλεται η απόξεση και εκκένωση του περιεχομένου της μήτρας.

• Σηπτική αποβολή

Χαρακτηρίζει την οποιαδήποτε μορφή αποβολής που επιπλέκεται με λοίμωξη και συνήθως προκαλείται από επιμόλυνση εναπομεινάντων στοιχείων του κυήματος μετά από ατελή αποβολή. Εκδηλώνεται με πυώδη κολπική έκκριση, υψηλό πυρετό με ρίγος, κοιλιακό άλγος και ευαισθησία κατά την ψηλάφηση, ειδικά στην υπερηβική περιοχή. Επιβάλλεται η άμεση εισαγωγή της γυναίκας στην κλινική για χορήγηση αντιβιοτικών ενδοφλεβίως και στη συνέχεια εκκένωση της μήτρας από τα υπολείμματα της κύησης.

• Καθ’ έξιν αποβολές

Πρόκειται για τρεις ή και περισσότερες διαδοχικές αποβολές, που καθιστούν απαραίτητο τον ενδελεχή έλεγχο του ζευγαριού για την ανεύρεση του αιτίου. Οφείλονται σε παθήσεις της μήτρας, σε ορμονικές και μεταβολικές διαταραχές, σε γενετικούς παράγοντες, σε ανεπάρκεια του έσω τραχηλικού στομίου και σε ανοσολογικούς παράγοντες. Ελέγχεται το ζευγάρι όσον αφορά στον καρυότυπο του, για επίκτητη και κληρονομική θρομβοφιλία, για τη λειτουργία του θυρεοειδούς και για φλεγμονές. Επίσης, ελέγχονται η κοιλότητα της μήτρας και το έσω τραχηλικό στόμιο με υστεροσαλπιγγογραφία και υπερηχογράφημα. Σε διαπιστωμένη ανεπάρκεια του τραχηλικού στομίου προτείνεται η συρραφή του με ειδική τεχνική. Σε περίπτωση ανεύρεσης θρομβοφιλίας η χορήγηση ηπαρινών χαμηλού μοριακού βάρους, ασπιρίνης και πιθανότατα κορτικοστεροειδών βοηθά στην αντιμετώπιση της.

 

ΤΕΧΝΗΤΗ ΑΠΟΒΟΛΗ-ΕΚΤΡΩΣΗ

 

Σε περίπτωση προστασίας της υγείας της μητέρας επιβάλλεται η  Θεραπευτική διακοπή της κύησης. Ενδείξεις για αυτήν αποτελούν οι καρδιοπάθειες, η υπέρταση, οι κακοήθεις νόσοι της μητέρας και οι ανατομικές ανωμαλίες του εμβρύου. Σε περίπτωση επιθυμία της μητέρας, πραγματοποιείται διακοπή της κύησης πριν το έμβρυο καταστεί βιώσιμο, η λεγόμενη Διακοπή ανεπιθύμητης κύησης (έως 12 εβδομάδων).

 

Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την τεχνητή διακοπή της κύησης μπορεί να είναι χειρουργικές ή φαρμακευτικές. Στην χειρουργική διακοπή της κύησης, που πραγματοποιείται το 1ο τρίμηνο, γίνεται διαστολή του τραχηλικού στομίου και στην συνέχεια εκκένωση του περιεχομένου της μήτρας. Οι πιθανές επιπλοκές είναι αιμορραγία, διάτρηση της μήτρας, φλεγμονή, δημιουργία ενδομήτριων συμφύσεων, ανεπάρκεια του έσω τραχηλικού στομίου και φλεγμονή των σαλπίγγων, που έχουν ως αποτέλεσμα την υπογονιμότητα. Οι φαρμακευτικές μέθοδοι διακοπής της κύησης εφαρμόζονται το 2ο τρίμηνο, με ενδοφλέβια χορήγηση οξυτοκίνης, προσταγλανδινών με τη μορφή κολπικών υπόθετων και αντιπρογεστερινοειδών (μιφεπριστόνη-RU 486).